Tiêu chuẩn thiết kế nhà ở và Những điều bạn cần biết

Phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn thiết kế nhà ở

Tiêu chuẩn thiết kế nhà ở riêng lẻ hướng dẫn các yêu cầu cần thiết khi xây dựng mới hoặc cải tạo các công trình nhà ở riêng lẻ, bao gồm cả những công trình kết hợp chức năng sản xuất, kinh doanh.

Ngoài việc tuân thủ các yêu cầu của tiêu chuẩn thiết kế nhà ở, nhà ở riêng lẻ kết hợp với hoạt động sản xuất, kinh doanh còn phải đảm bảo an toàn và thuận tiện cho diện tích sử dụng phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh theo các quy định liên quan.

Tiêu chuẩn thiết kế nhà ở dân dụng được áp dụng cho việc thiết kế mới hoặc cải tạo các loại hình nhà ở chung cư (căn hộ), ký túc xá tại các thành phố, thị xã, thị trấn, cũng như khu nhà ở của các cơ quan, xí nghiệp và trường học. Ngoài ra, tiêu chuẩn thiết kế nhà ở còn áp dụng cho việc sửa chữa các công trình nhà ở cũ do nhà nước quản lý hoặc nhà ở tư nhân xây dựng nằm trong khu vực nội thành, nội thị.

Nhà ở riêng lẻ là gì?

Nhà ở riêng lẻ là công trình được thiết kế nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của cá nhân hoặc hộ gia đình. Những công trình này được xây dựng trên các thửa đất ở riêng biệt, thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, hoặc cá nhân. Nhà ở riêng lẻ có thể bao gồm các loại sau:

• Biệt thự: Đây là loại nhà ở riêng lẻ có sân vườn (bao gồm cây xanh, thảm cỏ, và vườn hoa), bao quanh bởi tường rào, và có lối ra vào riêng biệt. Biệt thự thường có ít nhất ba mặt tiếp xúc với thiên nhiên và sân vườn.
• Nhà ở liên kế: Đây là dạng nhà ở riêng lẻ được xây dựng nối tiếp nhau, thường là nhiều tầng, nằm sát nhau trong các lô đất liên tiếp, và cùng sử dụng một hệ thống hạ tầng chung trong khu vực đô thị. Nhà ở liên kế được chia thành hai loại chính:
  • Nhà ở liên kế mặt phố: Những công trình này nằm trên các trục đường phố hoặc khu vực thương mại, dịch vụ theo quy hoạch đã được phê duyệt. Ngoài chức năng chính là để ở, chúng còn có thể được sử dụng cho các mục đích khác như cửa hàng buôn bán, văn phòng, nhà trọ, khách sạn, cơ sở sản xuất nhỏ, và các dịch vụ khác.
  • Nhà ở liên kế có sân vườn: Đây là loại nhà ở liên kế có khoảng sân vườn phía trước hoặc phía sau, nằm trong khuôn viên của mỗi nhà, và kích thước sân vườn được thống nhất cho cả dãy theo quy hoạch chi tiết của khu vực.
• Nhà ở độc lập: Đây là loại nhà ở riêng lẻ được xây dựng trên một thửa đất riêng biệt, không tiếp giáp với các công trình khác bằng tường chung hoặc tường liền kề (bao gồm cả phần ngầm). Nhà ở độc lập có kết cấu chịu lực và hệ thống kỹ thuật hoàn toàn riêng biệt so với các nhà ở hoặc công trình lân cận.

Tiêu chuẩn bản vẽ quy hoạch thiết kế nhà ở

Hướng dẫn lập bản vẽ sơ đồ cho công trình nhà dưới 250m² hoặc dưới 3 tầng:

1. Xác định chỉ tiêu xây dựng:
   • Các lô đất dự kiến xây dựng nhà liên kế cần đảm bảo quy mô diện tích tối thiểu 36m², với chiều rộng mặt tiền không nhỏ hơn 3m so với lộ giới và chiều sâu không nhỏ hơn 3m so với chỉ giới xây dựng.
   • Mật độ xây dựng phải tuân theo quy định: 100% đối với diện tích dưới 50m², 90% với 100m², 70% với 200m², 60% với 300m² và 50% với 500m². Tầng cao của nhà liên kế không vượt quá 3 tầng.
   • Hệ số sử dụng đất được tính bằng tổng diện tích sàn xây dựng chia cho diện tích lô đất. Hệ số sử dụng đất của nhà liên kế có thể khác với hệ số sử dụng đất trung bình của ô chức năng.
   • Khoảng lùi xây dựng và độ vươn ban công, ô văng phải tuân thủ theo quy định tại điểm 6 và điểm 10, phụ lục 18 của Quyết định 56.
2. Thể hiện thông tin về đất ở:
   • Hộ gia đình hoặc cá nhân cần lập bản vẽ hiện trạng vị trí thể hiện thông tin về đất đai, bao gồm: thửa đất, tờ bản đồ, diện tích theo hiện trạng, diện tích không phù hợp quy hoạch (như diện tích thuộc phạm vi lộ giới và hành lang cống thoát nước, nếu có), diện tích được công nhận và không được công nhận.
   • Cần có bảng liệt kê tọa độ góc ranh (theo hệ tọa độ VN 2000); sơ đồ vị trí với khu đất và các lô liền kề; bản vẽ tỷ lệ 1/500 thể hiện điểm góc ranh, kích thước lộ giới hoặc hẻm, ranh đất, ranh lộ giới và chỉ giới xây dựng.
3. Thể hiện quy mô xây dựng nhà ở riêng lẻ:
   • Lập bản vẽ thiết kế bao gồm: địa chỉ, cấp (hạng) nhà ở, kết cấu công trình, chiều cao công trình, tổng diện tích sàn xây dựng, diện tích sàn của từng tầng; mặt bằng tầng 1; mặt bằng các tầng lầu (bao gồm tầng lửng nếu có); mặt đứng và mặt cắt.

Thực hiện và quản lý thiết kế:

• Sau khi nhận giấy phép xây dựng và bản vẽ thiết kế theo mẫu từ cơ quan có thẩm quyền, chủ đầu tư có thể tự thực hiện thiết kế xây dựng công trình hoặc thuê tổ chức tư vấn thiết kế hoặc nhà thầu xây dựng. Việc bố trí các hạng mục nội thất bên trong căn nhà sẽ do chủ đầu tư, tư vấn thiết kế hoặc nhà thầu xây dựng quyết định và chịu trách nhiệm về an toàn cho công trình và các công trình lân cận.

Tiêu chuẩn thiết kế nhà ở riêng lẻ

1. Tuân thủ phân cấp công trình:
   • Nhà ở riêng lẻ phải tuân theo phân cấp công trình xây dựng theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Các hộ gia đình có thể tự thiết kế nhà ở riêng lẻ nếu tổng diện tích sàn xây dựng nhỏ hơn 250m², hoặc công trình có dưới 3 tầng và chiều cao dưới 12m. Thiết kế cần phù hợp với quy hoạch xây dựng được phê duyệt và chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm về chất lượng thiết kế, tác động của công trình đến môi trường, cũng như an toàn của các công trình lân cận.
2. Đảm bảo công năng sử dụng:
   • Thiết kế nhà ở riêng lẻ cần phải phù hợp với mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai và quy chế quản lý kiến trúc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.
   • Chú thích: Đối với nhà ở riêng lẻ tại khu vực nông thôn, thiết kế phải tuân thủ quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư nông thôn.
3. Tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế nhà ở và quy định kỹ thuật:
   • Thiết kế cần tuân thủ các tiêu chuẩn áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật, và quy định pháp luật liên quan đến vật liệu xây dựng.
   • Công trình phải đáp ứng các yêu cầu về công năng sử dụng, công nghệ áp dụng (nếu có), và đảm bảo an toàn chịu lực, an toàn trong sử dụng.
   • Cần chú trọng đến mỹ quan, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống cháy nổ, và các điều kiện an toàn khác.